Kratong/ลอยกระทง

สิ่งเดียวที่ยังพอเห็นประโยชน์จากการอนุรักษ์เทศกาลลอยกระทงไว้
ก็คือจะได้ส่งต่อประเพณีที่งดงามถึงคนรุ่นหลัง
ให้เด็ก ๆ รู้จักการขอโทษ ขอขมา รู้บุญคุณของธรรมชาติ
ที่ได้พึ่งพิงอาศัย ใช่สักแต่ว่า เห็นเป็นของสาธารณะ
มีหน้าที่รับใช้ผู้คนไป จะขว้างปาใส่ ถมถุยยังไงก็ได้
แม่น้ำเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ มีตัวตน มีวิญญาณ มีหัวใจ และเป็นได้ถึงแม่

และเทศกาลลอยกระทงยังสอนเด็ก ๆ
ให้เรียนรู้ที่จะทำกระทงดอกไม้ให้ประณีตวิจิตร
เพื่อเป็นของขวัญ เพื่อบวงสรวง เพื่อเข้าถึงพิธีการที่มีมนต์ขลัง
ที่กระทำด้วยความตั้งมั่นตั้งใจมิใช่ส่งเดช
แล้วซึมซับกับวิถีอันรื่นรมย์ ที่คนรุ่นก่อนเคยมี
มันเป็นด้านละเอียดอ่อนในชีวิตที่จำเป็นต้องปลูกฝัง
เพื่อปรับข้างใน ให้สมดุล ไม่เอียงไปหาสิ่งหยาบ ๆ ใหม่ ๆ จนเอียงกะเทเร่

และน่าดีใจที่เทศกาลลอยกระทงยังคงอยู่ อยู่อย่างมั่นคงด้วยซ้ำไป
ในเช้าวันต่อมา เราจะเห็นขยะกระทงมหึมา
ที่กลายเป็นภาระหนักหน่วงของคนตามเก็บ
ข้าพเจ้าและอีกหลาย ๆ คนก็คิดเช่นนั้น
ที่ไม่คิดจะลอยกระทงอีก มาหลายสิบปี
และถ้าทุกคนคิดแบบนี้ กระทงก็จะค่อย ๆ หายไป หายไป
เหมือนกับอีกหลาย ๆ อย่างที่เคยงดงาม
เรารีบ และละเลยกันมามากไปแล้ว

ไหนจะสงครามบนท้องฟ้าอีกล่ะ ที่ทำให้เกลียดการลอยกระทง
ไม่รู้ว่าเราหันมาหลงใหล พลุ
แสงสีสวยปลอม ๆ ชั่ววูบกระพริบตาหาย ตั้งแต่เมื่อไร
หลงใหลถึงยอมแลกกับการฟังเสียงอึกกระทึกเกินแก้วหูจะทน
ยังจะควันพิษจากการเผาไหม้อีก
ทำไมเราไม่นั่งดูดาว ดูจันทร์สะท้อนลงน้ำเงียบ ๆ เหมือนเคยล่ะ
หรือเพราะเราไม่เคยว่างพอ

ตอนเย็นข้าพเจ้าเดินเข้าไปในสวนสาธารณะแถวบ้าน
เพื่ออินกับเทศกาลลอยกระทง มีประกวดกระทงอันแสนวิจิตร
ประกวดนางนพมาศ มีกระทงขายมากมาย ดีที่ไม่เห็นกระทงจากโฟมอีก
แต่อย่างไรเสีย กระทงทั้งหมดก็ยังกลายเป็นขยะในตอนเช้าอยู่ดี
ที่ท่าน้ำ มีไม้กระบอกลอยกั้นอยู่รอบบริเวณ กันกระทงลอยออกข้างนอก
เพื่อเช้ามาจะได้เก็บกระทงแค่ในพื้นที่ ก็ดีขึ้นมานิดหนึ่ง
วันนี้ยังได้ยินว่า บางที่ที่ต่างจังหวัด ลอยแบบ หนึ่งหมู่บ้าน หนึ่งกระทง

ก่อนหน้านี้ข้าพเจ้าคิดมาหลายปี ว่าเลิกไปเถอะ ไม่เห็นมีประโยชน์อะไรเลย
ทั้งที่ข้าพเจ้าเคยเป็นเด็กบ้านสวน เด็กริมน้ำแท้ ๆ โตมากับแม่น้ำ
นั่นอาจเป็นการแสดงความรักก็เป็นได้ ไม่อยากให้ใครมาลงโทษแม่น้ำอีก
ทุกสิ่งทุกอย่างมันมีการปรับเปลี่ยนประยุกต์ได้ โดยไม่ต้องเสียไปทั้งหมด

สำหรับเทศกาลลอยกระทงในปีนี้ ข้าพเจ้าไปยืนริมน้ำ ดูคนลอยกระทงแต่หัววัน
รำลึกถึงตอนลอยกระทงที่บ้านสวน การทำกระทงง่าย ๆ บ้านเราไม่ได้วิจิตรอะไร
แม่น้ำวันโน้นกับแม่น้ำเจ้าพระยาในวันนี้ยังเป็นสายเดิม
ที่ยังคงไหลตามข้าพเจ้ามาหลายสิบปี ขอบคุณแม่น้ำ
และขอบคุณเป็นพิเศษ คุณสกุล อินทกุล
ที่ทำให้ได้กลับมาซาบซึ้งกับกระทงอีกครั้ง ปีนี้ได้ลอยกระทงบนผืนผ้า